Ákvarðanir eru teknar af þeim sem mæta

Það minnsta sem við getum gert til að undirstrika að við séum sjálfstæð og fullvalda þjóð er að sýna því hlutverki virðingu, í því felst að mæta á staðinn. Þar eigum við að standa við hlið vina, þjóð á meðal þjóða.

Allir aðrir leiðtogar Norðurlandanna forgangsröðuðu minningarathöfn í Auschwitz um helförina. Með því er verið sýna þeim sem myrtir voru virðingu. Þannig getum við minnt okkur öll á hvað getur gerst þegar við týnum virðingunni fyrir friðsamlegri samvinnu þjóða og mannréttindum. Það sem getur gerst þegar ekki er brugðist við öfgaöflum sem hafa það að markmiði að brjóta niður samfélög. Utanríkisráðherra mætti þó fyrir hönd Íslands, sem betur fer.

Ég lærði það í minni tíð sem utanríkisráðherra að það sé meira en táknrænt að mæta. Mætingin skapar mikilvæg tækifæri til þess að skilja betur hvað er raunverulega að gerast í heiminum og ræða við þá aðila sem hafa áhrif á þá þróun. Þannig ávinna forystumenn sér traust og vináttu sem geta orðið helstu verðmæti stjórnvalda þegar á reynir. Og við slíkar aðstæður geta skapast tækifæri til að leggja gagnlegt af mörkum. Hagsmunir Íslands og staða okkar í samfélagi þjóðanna verður ekki varin í gegnum Teams.

Það er ákvörðun að mæta ekki til fundarins. Sú ákvörðun leiddi til þess að forsætisráðherra Íslands er fjarverandi þegar önnur samtöl eiga sér stað. Þetta heitir að skrópa í vinnunni. Fjarvera æðstu fulltrúa þjóðarinnar sýnir okkar nánustu bandamönnum og öðrum að Ísland forgangsraðar með allt öðrum og undarlegri hætti en löndin í kringum okkur.

Ástæðan sem er gefin eftir á er að Alþingi hefji loksins störf eftir viku. Þetta er fráleit skýring. Það er ekki eins og aðrir þjóðarleiðtogar hafi ekki öðrum verkefnum að sinna heima við. Hún fær boðið á fund norrænu leiðtoganna vegna embættisins. Verkaskiptingin var þannig einmitt sú að hún átti að mæta á fundina sem Mette Frederiksen boðaði til, enginn annar fékk að mæta í hennar stað.

Það er ekki hægt að ætlast til minna en að forsætisráðherra mæti á staðinn. Varla stór pöntun. Og þetta skiptir raunverulegu máli fyrir hagsmuni Íslands sem frjálst, fullvalda og sjálfstætt ríki með útflutningsdrifið hagkerfið að gera það.

Núverandi forsætisráðherra var dugleg í stjórnarandstöðu að minna á að ráðherrar hefðu nóg af sérfræðingum og embættismönnum til að tryggja að þeir hefðu yfirsýn og þekkingu á málum.

Í þessu tilfelli þarf hins vegar hvorki sérfræðinga né embættismenn til að skilja það sem augljóst er; við upplifum alvarlega sögulega tíma með mikilli óvissu í alþjóðamálum og ákvarðanir eru teknar af fólkinu sem mætir á staðinn.